การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาการคิดเชิงระบบ
การจัดการเรียนรู้ในยุคปัจจุบัน สิ่งที่มีความจำเป็นที่ต้องพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดทักษะให้จงได้ คือ ทักษะกระบวนการคิด ทั้งนี้ การคิด (Thinking) ในปัจจุบัน มีผู้สนใจพัฒนาวิธีการจัดการเรียนรู้ที่จะช่วยพัฒนาศักยภาพการคิดให้เกิดขึ้นกับผู้เรียนในหลากหลายแนวทาง แต่ในที่นี้ จะนำเสนอแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาการคิดเชิงระบบ (Systems Thinking Instructional Model : STIM) รายละเอียดของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวทางของ STIM มีทั้งหมด 6 ขั้นตอน
ประกอบด้วย
ขั้นที่ 1 การสร้างความขัดแย้งกังขา จะเป็นการเฟ้นหาสถานการณ์ เรื่องราวที่จะก่อให้เกิดการคิดได้หลากหลายแนวทาง หรือ เหตุการณ์ที่มีความขัดแย้งในตนเอง มีทั้งถูกและทั้งผิดพร้อม ๆ กัน หากแต่อาจจะมองต่างมิติกันก็ได้
ขั้นที่ 2 ค้นคว้าข้อมูล เป็นกระบวนการศึกษา ค้นคว้าเพื่อหาคำตอบทางวิชาการให้กับตนเอง หรืออาจจะจำเป็นต้องอาศัยองค์ความรู้จากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ ที่หลากหลาย
ขั้นที่ 3 สมบูรณ์ความคิด เป็นกระบวนการเรียนรู้จากผู้รู้ หรือครู ด้วยการฟัง หรือการซักถาม สอบถาม สัมภาษณ์ เพื่อให้ได้ข้อมูล ข้อคิด ประสบการณ์มากกว่าจะอาศัยข้อมูลจากตำราเพียงอย่างเดียว
ข้นที่ 4 เสวนามวลมิตร เป็นกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันกับกลุ่มเพื่อน โดยการแบ่งเข้ากลุ่ม ๆ ละ 6-7 คน เพื่อนำเสนอผลการคิดของตนเองต่อกลุ่มเพื่อนและทำการหลอมรวมความคิดเข้าด้วยกันเป็นหนึ่งเดียว
ขั้นที่ 5 เสนอความคิดกลุ่มใหญ่ เป็นการนำผลงานการคิดร่วมกันในกลุ่มย่อยเข้ามาเสนอต่อที่ประชุมกลุ่มใหญ่ จะทำให้ผู้เรียนได้มองเห็นแง่มุมของการเรียนรู้ที่หลากหลาย
ขั้นที่ 6 สร้างความมั่นใจร่วมกัน เป็นขั้นที่ทั้งผู้เรียนและผู้สอนร่วมกันสรุปสาระและแนวคิดสำคัญ ที่ได้เรียนรู้และสร้างสรรค์ร่วมกันมาตลอดทั้งกระบวนการ
การจัดการเรียนการสอน ตามแนวทาง STIM – Model นี้ เป็นการนำแนวคิดตามทฤษฎีการสร้างสรรค์ความรู้เองโดยผู้เรียนมาใช้ (Constructivism) ถ้าผู้เรียนได้ถูกฝึกฝนกระทำเช่นกระบวนการที่กล่าวมาแล้วบ่อย จะส่งผลทำให้ผู้เรียนเกิดทักษะกระบวนการคิดได้อย่างเป็นระบบมากขึ้นอย่างแน่นอน หากแต่ผู้จัดการการเรียนรู้ จะต้องใช้ความมานะ พยายามและอดทนอย่างสูงในการที่จะต้องมานั่งคิด ออกแบบ วางแผนให้สามารถตอบสนองต่อกระบวนการคิดได้อย่างหลากหลายและครอบคลุมทั้งสาระและกระบวนการคิด
หากท่านที่สนใจโปรดศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมจากวิทยานิพนธ์ ฉบับสมบูรณ์ตามบรรณานุกรมที่ปรากฏท้ายข้อเขียนนี้
มนตรี แย้มกสิกร. (2546). การพัฒนารูปแบบการสอนเพื่อพัฒนาการคิดเชิงระบบของนิสิตระดับ
ปริญญาตรี สาขาเทคโนโลยีทางการศึกษา. ปริญญานิพนธ์ กศ.ด. (การวิจัยและพัฒนาหลักสูตร). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น